ძირტკბილას ფესვები (Glycyrrhiza glabra)

შესავალი

ძირტკბილა (Glycyrrhiza glabra), ასევე ცნობილი როგორც ტკბილი ძირი ან ძირტკბილას ფესვი, მრავალწლიანი ბალახოვანი მცენარეა პარკოსანთა ოჯახიდან. ის ფართოდ არის გავრცელებული ევროპაში, აზიასა და ხმელთაშუა ზღვის რეგიონში. ძირტკბილას ფესვი უძველესი დროიდან გამოიყენება ტრადიციულ მედიცინაში, როგორც ანთების საწინააღმდეგო, ამოსახველებელი და საჭმლის მომნელებელი სისტემის მარეგულირებელი საშუალება.

მორფოლოგია

ძირტკბილას ფესვი არის გრძელი, ცილინდრული ფორმის, რომლის დიამეტრი 1-2 სმ-ია. მისი გარე ზედაპირი არის მუქი ყავისფერი ან მოწითალო-ყავისფერი, ხოლო შიდა ნაწილი - ღია ყვითელი. ფესვს აქვს მოტკბო გემო და სუსტი, დამახასიათებელი არომატი.

ქიმიური შემადგენლობა (100 გრამზე)

• გლიცირიზინი: 6-14%.
• ფლავონოიდები: ლიქვირიტინი, იზოლიქვირიტინი.
• კუმარინები.
• სტეროიდები.
• პოლისაქარიდები.
• ეთერზეთები.
• ვიტამინები: B ჯგუფის ვიტამინები.
• მინერალები: კალიუმი, კალციუმი, მაგნიუმი, რკინა.

აქტიური ნივთიერებების სია

• გლიცირიზინი: ტრიტერპენული გლიკოზიდი, რომელსაც აქვს ანთების საწინააღმდეგო, ანტივირუსული, ანტიოქსიდანტური და იმუნომოდულატორული თვისებები.
• ფლავონოიდები: ძლიერი ანტიოქსიდანტები, რომლებსაც აქვთ ანთების საწინააღმდეგო, ანტივირუსული და ანტიკანცეროგენული თვისებები.

ფარმაკოლოგიური თვისებები

• ანთების საწინააღმდეგო.
• ანტივირუსული.
• ანტიოქსიდანტური.
• ამოსახველებელი.
• შემკვრელი.
• დამარბილებელი.
• იმუნომოდულატორული.

გამოყენების სარგებელი

ძირტკბილას ფესვის გამოყენება სასარგებლოა შემდეგი ჯანმრთელობის პრობლემების დროს:

• სასუნთქი გზების ანთებითი დაავადებები (ხველა, ბრონქიტი).
• კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის დაავადებები (გასტრიტი, წყლული).
• კანის დაავადებები (ეგზემა, ფსორიაზი).
• იმუნიტეტის დაქვეითება.
• ვირუსული ინფექციები.
• თირკმელზედა ჯირკვლის ფუნქციის დარღვევები.

გამოყენების ჩვენებები

• ხველისა და ბრონქიტის მკურნალობა.
• კუჭის წყლულისა და გასტრიტის მკურნალობა.
• კანის დაავადებების მკურნალობა.
• იმუნიტეტის გაძლიერება.
• ანთებითი პროცესების შემცირება.

გამოყენება ხალხურ მედიცინაში

ხალხურ მედიცინაში ძირტკბილას ფესვს იყენებენ:

• ხველისა და ბრონქიტის სამკურნალოდ.
• კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის დაავადებების სამკურნალოდ.
• ღვიძლის დაავადებების სამკურნალოდ.
• თირკმელზედა ჯირკვლის ფუნქციის დარღვევების დროს.
• შარდმდენ საშუალებად.
• ჭრილობების შესახორცებლად.
• კანის დაავადებების სამკურნალოდ.

როგორ გამოვიყენოთ

ნაყენი:

1 ჩაის კოვზ დაქუცმაცებულ ძირტკბილას ფესვს დაასხით 1 ჭიქა მდუღარე წყალი. გააჩერეთ 20-30 წუთი. გადაწურეთ და მიიღეთ 1/4 ჭიქა 3-ჯერ დღეში, ჭამამდე 30 წუთით ადრე.

ჩაი:

1/2 ჩაის კოვზ დაქუცმაცებულ ძირტკბილას ფესვს დაასხით 1 ჭიქა მდუღარე წყალი. გააჩერეთ 5-7 წუთი. გადაწურეთ და მიირთვით თბილი.

სხვა გამოყენების მეთოდები:

ძირტკბილას ფესვის ფხვნილი შეგიძლიათ დაამატოთ სხვადასხვა კერძებსა და სასმელებში. ასევე, ძირტკბილას ფესვის ექსტრაქტი ხელმისაწვდომია კაფსულების, ტაბლეტების და სითხის სახით.

დოზირება

მოზრდილებისთვის: ნაყენის ან ჩაის სახით, 1/4 ჭიქა 3-ჯერ დღეში. ბავშვებისთვის: დოზირება უნდა შეთანხმდეს ექიმთან.

ინფორმაცია ბოლო მიმდინარე კვლევებზე

ბოლო წლებში ჩატარებული კვლევები ადასტურებენ ძირტკბილას ფესვის ანთების საწინააღმდეგო, ანტივირუსულ და ანტიოქსიდანტურ თვისებებს. ასევე, შესწავლილია მისი პოტენციალი კუჭის წყლულის, რესპირატორული დაავადებების, კანის დაავადებების და სხვა ქრონიკული დაავადებების მკურნალობაში.

გაფრთხილებები

ძირტკბილას ფესვის გამოყენებამდე გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან, განსაკუთრებით თუ ხართ ორსულად, ლაქტაციის პერიოდში ან იღებთ სხვა მედიკამენტებს. არ გადააჭარბოთ რეკომენდებულ დოზას. ძირტკბილას ფესვის ხანგრძლივმა გამოყენებამ შეიძლება გამოიწვიოს არტერიული წნევის მომატება და კალიუმის დეფიციტი.

უკუჩვენებები

• ალერგია ძირტკბილას ფესვზე.
• ჰიპერტენზია.
• გულის უკმარისობა.
• თირკმლის უკმარისობა.
• ღვიძლის ციროზი.
• ორსულობა და ლაქტაცია.