ცალმხრივი ორტილია (Orthilia secunda) - სრული ბოტანიკური აღწერა

შესავალი

მოკლე მიმოხილვა: ცალმხრივი ორტილია (Orthilia secunda) იგივე (ბოროვაია მატკა) მრავალწლიანი ბალახოვანი მცენარეა მანანასებრთა ოჯახიდან. გავრცელებულია ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს ზომიერ და ცივ რეგიონებში. ცალმხრივი ორტილია ცნობილია თავისი სამკურნალო თვისებებით და ტრადიციულად გამოიყენება სხვადასხვა დაავადებების სამკურნალოდ, მათ შორის გინეკოლოგიური პრობლემების დროსაც.

ბოტანიკური აღწერა

• ოჯახი: მანანასებრნი (Ericaceae).
• გვარი: Orthilia.
• სახეობა: Orthilia secunda.
• სიცოცხლის ფორმა: ბალახი.
• ხანგრძლივობა: მრავალწლიანი.
• სიმწიფის პერიოდი: ზაფხული.
• ღერო: მცოცავი, 10-30 სმ სიგრძის.
• ფოთლები: მომწვანო, ოვალური ან ელიფსური ფორმის, 1-3 სმ სიგრძის, კიდეებზე წვრილად დაკბილული.
• ყვავილები: პატარა, მომწვანო-თეთრი, შეკრებილი ცალმხრივ მტევნებში.
• ნაყოფი: კაფსულა, რომელიც შეიცავს მრავალ წვრილ თესლს.
• ფესვები: თხელი, ფილიფორმული.
• გავრცელება: ევროპა, აზია, ჩრდილოეთ ამერიკა.

სამკურნალო ნაწილები

სამკურნალოდ გამოიყენება ცალმხრივი ორტილიას ბალახი (ღერო, ფოთლები, ყვავილები).

შეგროვების წესები: ბალახს აგროვებენ ყვავილობის პერიოდში. აშრობენ ჩრდილში, კარგი ვენტილაციის პირობებში.

ქიმიური შემადგენლობა

ცალმხრივი ორტილიას ბალახი შეიცავს:

• ფლავონოიდებს (კვერცეტინი, რუტინი);
• არბუტინს;
• ტანინებს;
• ორგანულ მჟავებს;
• ვიტამინ C-ს.

ფარმაკოლოგიური თვისებები

ცალმხრივი ორტილიას გააჩნია შემდეგი ფარმაკოლოგიური თვისებები:

• ანთების საწინააღმდეგო;
• შარდმდენი;
• ანტიბაქტერიული;
• სპაზმოლიზური;
• დამამშვიდებელი.

გამოყენება მედიცინაში

ცალმხრივი ორტილია ტრადიციულად გამოიყენება სხვადასხვა დაავადებების სამკურნალოდ, მათ შორის:

• საშარდე გზების ინფექციები;
• ცისტიტი;
• პროსტატიტი;
• ნეფრიტი;
• რევმატიზმი;
• ნევრალგია;
• უძილობა.

ასევე, არსებობს მოსაზრება, რომ ცალმხრივი ორტილია (ბოროვაია მატკა) შეიძლება სასარგებლო იყოს შემდეგი გინეკოლოგიური დაავადებების დროს:

• უნაყოფობა;
• ანთება, საშვილოსნოს არხების გაუვალობა, ქრონიკული შეხორცებითი პროცესები;
• საშვილოსნოს ყელის ეროზია, ქრონიკული ცერვიციტი;
• მიომა, საშვილოსნოს ფიბრომა;
• ენდომეტრიოზი;
• ანთებითი პროცესები რეპროდუქციულ სისტემაში;
• საკვერცხეების კისტა;
• მასტოპათია;
• ამენორეა.

თუმცა, მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ცალმხრივი ორტილიას ეფექტურობა ამ დაავადებების სამკურნალოდ მეცნიერულად ბოლომდე დადასტურებული არ არის. ამიტომ, მისი გამოყენების შემთხვევაში, აუცილებელია ექიმთან კონსულტაცია.

გამოყენება ხალხურ მედიცინაში

ხალხურ მედიცინაში ცალმხრივი ორტილიას იყენებენ ნაყენის, ჩაის და ნახარშის სახით. ნაყენს იყენებენ საშარდე გზების ინფექციების, ცისტიტის და პროსტატიტის დროს. ჩაის იყენებენ რევმატიზმის, ნევრალგიის და უძილობის დროს. ნახარშს იყენებენ კანის დაავადებების დროს.

გაფრთხილება

გაფრთხილება: ცალმხრივი ორტილიას (ბოროვაია მატკა) გამოყენებამდე აუცილებელია ექიმთან კონსულტაცია, განსაკუთრებით ორსულობის, ლაქტაციის ან ჯანმრთელობის სხვა პრობლემების დროს. დიდი რაოდენობით ცალმხრივი ორტილიას მიღებამ შეიძლება გამოიწვიოს გვერდითი მოვლენები, როგორიცაა გულისრევა, ღებინება და დიარეა.