ინფორმაცია პირშუშხას ფესვის შესახებ
პირშუშხა (Armoracia rusticana) ბუჩქოვანი მცენარეა, რომელიც მიეკუთვნება ბროკოლთან და მარწყვის ბოსტნეულის ოჯახის Brassicaceae-ს. ფესვი არის სქელი, ხანგრძლივი და ხორკლიანი, თეთრი ან ღია ყვითელი ფერის. მისი სიგრძე შეიძლება იყოს 20-30 სმ და დიამეტრი 2-4 სმ. მცენარე გამოირჩევა მკვეთრი სუნით და მწარე გემოთი.
ფესვის ქიმიური შემადგენლობა (100 გრამში)
- წყალი: 77.9 გ.
- კალორია: 48 კკალ.
- ცილა: 1.2 გ.
- ნახშირწყლები: 11.3 გ.
- ბოჭკო: 3.3 გ.
- ცხიმი: 0.7 გ.
- ვიტამინი C: 24 მგ.
- ვიტამინი B6: 0.1 მგ.
- ვიტამინი B1 (თიამინი): 0.008 მგ.
- ვიტამინი B2 (რიბოფლავინი): 0.024 მგ.
- ვიტამინი B3 (ნიაცინი): 0.386 მგ.
- ფოლატი: 57 მკგ.
- კალიუმი: 246 მგ.
- კალციუმი: 56 მგ.
- მანგანუმი: 27 მგ.
- ფოსფორი: 31 მგ.
- რკინა: 0.42 მგ.
- მაგნიუმი: 24 მგ
ფესვის ფარმაკოლოგიური თვისებები
- ანტიბაქტერიული და სოკოს საწინააღმდეგო: ეხმარება ბაქტერიული და სოკოვანი ინფექციების წინააღმდეგ ბრძოლაში.
- ანტიინფლამატორული: ამცირებს ანთებას და ტკივილს.
- ანტიოქსიდანტური: იცავს უჯრედებს თავისუფალი რადიკალებისგან.
- დიაფორეტიული: ხელს უწყობს ოფლდენას და სხეულის ტემპერატურის რეგულირებას.
- მეტაბოლიზმის სტიმულატორი: აძლიერებს მეტაბოლიზმს და საჭმლის მონელებას.
ფესვის გამოყენება ხალხურ მედიცინაში
პირშუშხას ფესვი საუკუნეების განმავლობაში გამოიყენებოდა სხვადასხვა დაავადებების სამკურნალოდ, მათ შორის რესპირატორული დაავადებების, რევმატიზმის, საჭმლის მომნელებელი პრობლემებისა და ინფექციების წინააღმდეგ.
ფესვის გამოყენების ფორმები
- ნედლი ფესვი: სალათებში და კერძებში. მშრალი ფხვნილი: საჭმელში დასამატებლად ან სასმელებში გასარევად.
- ნაყენი: თხევადი ფორმა სამკურნალოდ.
- სამკურნალო მალამოები: გარეგანი გამოყენებისთვის.
ფესვის შინაგანი გამოყენების ფორმები და დადებითი შედეგები
- ნაყენი: ხელს უწყობს რესპირატორული დაავადებების მკურნალობას.
- ნედლი ფესვი ან ფხვნილი: აუმჯობესებს საჭმლის მონელებას, ამცირებს შებერილობას და ნაღვლის გამონადენს.
- ჩაის სახით: ხველისა და ბრონქიტის მკურნალობა.
ფესვის გარეგანი გამოყენების ფორმები და დადებითი შედეგები
- მალამოები: რევმატიული ტკივილების და კუნთების ტკივილების შემსუბუქება.
- კომპრესები: ანთებითი მდგომარეობების, მაგალითად, ართრიტის ან ნაწლავის ანთების შემცირება.
- აბაზანები: კანის დაავადებებისა და გაღიზიანების მკურნალობა.
ფესვის დღიური დოზირება
რეკომენდებულია არაუმეტეს 20-30 გრამი ნედლი პირშუშხას ფესვი დღეში, რათა არ მოხდეს ზედმეტი გამაღიზიანებელი ეფექტი. ჩაის სახით გამოყენებისას, რეკომენდებულია 1-2 ჩაის კოვზი მშრალი ფესვი 250 მლ წყალში.
ფესვის უკუჩვენებები
- ალერგია: ზოგიერთ ადამიანს შეიძლება ჰქონდეს ალერგიული რეაქცია.
- გასტროენტერიტი: დიდი რაოდენობით გამოყენება შეიძლება გამოიწვიოს კუჭის და ნაწლავის გაღიზიანება.
- ორსულობა და ლაქტაცია: რეკომენდებულია სიფრთხილე ორსულობისა და ლაქტაციის პერიოდში.
- ფარისებრი ჯირკვლის პრობლემები: პირშუშხა შეიძლება გავლენას ახდენდეს ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციაზე.
პირშუშხას ფესვი უნიკალური და მრავალმხრივი სამკურნალო მცენარეა, თუმცა მისი გამოყენება უნდა იყოს ზომიერი და ფრთხილად, რათა თავიდან იქნას აცილებული შესაძლო გვერდითი მოვლენები.